Przedszkole Publiczne Nr 49

            

 

     Odimienna metoda nauki czytania wg dr Ireny Majchrzak to metoda nauki czytania opracowana przez polską pedagog i socjolog Irenę Majchrzak na początku lat 80 XX wieku. Metoda należy do innowacyjnych projektów edukacyjnych  zatwierdzonych przez MEN. Pozwala na wczesne kształcenie umiejętności czytania w aspekcie technicznym jak i semantycznym.

  Wg koncepcji I. Majchrzak rozumienie słowa powinno wyprzedzać umiejętność jego odczytania, bo "nie litery się czyta, tylko sens". O nabyciu umiejętności czytania decydują umysł i wzrok. Dziecko od samego początku wchodzi w świat pisma jako          w świat znaczeń, a nie poszczególnych liter. Nauczyciel prowadzący zabawy i gry prowokuje dziecko do odkrywania na drodze samodzielnego rozumowania logiki alfabetycznego szyfru, początkiem jest imię dziecka, które staje się słowem otwierającym świat pisma.

Nauka czytania według koncepcji I. Majchrzak rozpoczyna się od globalnego czytania własnego imienia. Każde dziecko otrzymuje swoje własne słowo- charaktrerystyczną kombinację liter, która oznacza osobę o szczególnym imieniu. Tak więc, już od początku dziecko wchodzi w świat pisma, jako w świat znaczeń a nie izolowanych liter.

 

Metoda podzielona jest na następujące po sobie etapy:

1. Inicjacja

2. Ściana pełna liter

3. Nazywanie świata

4. Pierwsze lektury

Należy rozpocząć zabawę z czytaniem od propozycji dla dzieci 3-letnich, powoli przechodząc do trudniejszych zadań, przeznaczonych dla danego wieku dzieci.

 

1. INICJACJA- wprowadzanie dziecka w świat pisma poprzez jego imię.  Dziecko dostaje swoje własne słowo, które oznacza  jego całego - osobowego. Rytuał ten polega na wypisaniu indywidualnie w obecności dziecka jego imienia na poliniowanej kartce papieru, dzięki czemu dziecko zwróci uwagę na to, że każda litera ma  swoją specyficzną pozycję na czterolinii. Celem inicjacji jest przyjrzenie się przez dziecko charakterystycznej formie każdej litery i rysunkowi całego imienia. Na tym etapie dziecko:

* nabywa poczucie własnej tożsamości

*dostrzega różnice w kształcie różnych liter

*Zauważa związek między literą a dźwiękiem, znakiem graficznym a głoską

WIZYTÓWKA JEST SYMBOLEM SAMEGO DZIECKA  I TRZEBA JĄ TRAKTOWAĆ Z DUŻĄ DELIKATNOŚCIĄ,

NIE WOLNO JEJ PRZEKREŚLAĆ, ANI URZĄDZAĆ WSPÓŁZAWODNICTWA W JEJ  SZUKANIU.

Podczas zabaw dzieci ćwiczą rozpoznawanie i odnajdywanie swoich imion wśród innych, a potem rozpoznawanie imion kolegów.

Dzieci bawią się w detektywów- sprawdzają , czy wszystkie litery ich imienia znajdują się na taśmie alfabetu, szukają "swoich" liter w imionach kolegów. Ten etap to czas codziennych zabaw z wizytówkami, dający dzieciom dużo radości i satysfakcji.

Przykłady zabaw:

- sprawdzanie obecności z wykorzystaniem wizytówek

- zabawy ruchowe z wykorzystaniem krzesełek oznakowanych wizytówkami

- zabawa w "Listonosza", -doręczanie koperty z imionami,

- "Czyj domek"-odszukiwanie "swojego domku (kółko z wizytówką dziecka).

 

 

2. ŚCIANA PEŁNA LITER- wizualny system dydaktyczny- alfabet - wszystkie litery- duże, małe, drukowane, pisane, dzięki któremu dziecko dostrzega, że:

 - alfabet jest zbiorem zamkniętym - w żadnym wyrazie nie występuje inny znak,  niż ten, który  znajduje się w alfabecie,

 - litery różnią się od siebie kształtem,rozmiarem, położeniem,

 - litery są obrazami głosek,

 - litery małe i duże np. "D" i "d" różnią się kształtem , ale brzmią tak samo,

Na tym etapie dziecko:

* zna brzmienie własnego imienia oraz imion kolegów

* spostrzega różnice między literami

* porównuje dźwięki z obrazem graficznym

* odkrywa, że każdą literę wymawia się w szczególny sposób i nie zawsze tak samo, np. " N " inaczej brzmi w imieniu Wanda niż w imieniu Ania czy Antek.

3. NAZYWANIE ŚWIATA- to zabawy w dopasowywanie nazw do otaczającego świata- w sali, w najbliższym otoczeniu, jest to akt nadawania przedmiotom z otoczenia ich symbolicznych pisemnych reprezentacji. " Nazywanie świata"  to gra, w której dziecko za pomocą wyrazów ćwiczy ciągle na nowo rozpoznawanie kształtów i brzmienia liter alfabetu w różnych kombinacjach.

Przy pierwszej próbie gry używamy wyrazów najprostszych : "lala", "miś". Zadaniem dziecka jest odszukanie przedmiotów i przypisanie im odpowiedniej wizytówki. Nazywanie świata jest ćwiczeniem, pozwalającym dziecku rozwiązywać zadanie według własnych możliwości, odwołujemy się bardziej do inteligencji dziecka, niż do jego pamięci, pilności czy posłuszanstwa. Pierwszymi odczytywanymi słowami muszą być koniecznie rzeczowniki, dopiero później wprowadzamy przymiotniki, przyimki, czasowniki i równoważniki zdań.

 

4. SESJE CZYTANIA- dominującą formą tego etapu są gry czytelnicze:

-dopasowywanie wyrazów do odpowiadającej im ilustracji

-inscenizacji np. "Oto lala, która siedzi na ławeczce",

-wykonywanie poleceń nauczyciela zapisanych na kartce,

-układanie zdan w historyjki, opowiadania.

Na tym etapie dziecko:

* zna wszystkie litery alfabetu,

* utrwala czytanie ze zrozumieniem,

* poszerza zakres pojęć,

* zdaje sobie sprawę ,że wszystkie przedmioty i sytuacje można opisać,

* nabiera motywacji do samodzielnego czytania,

*przyswaja w sposób naturalny polska ortografię,

* nabywa kompetencje czytelnicze.

O metodzie dr Ireny Majchrzak można powiedzieć, że  jest:

Łatwa- ponieważ na wstępie odwołuje się do emocji dziecka. Małe dziecko jest zainteresowane ponad wszystko swoją własną osobą-  JA stanowi centrum uwagi. Dlatego bacznie obserwuje ruch piszącej reki, gdy piszemy Jego imię, słucha z największą uwagą- "masz na imię Agnieszka, prawda?  Popatrz,tak pisze się  "Agnieszka". I w ten sposób jednym gestem wprowadzamy dziecko w gąszcz znaków- liter.

Wtajemniczająca- na przykładzie imienia dziecka zapoznajemy je z alfabetycznym szyfrem języka pisanego. Dzięki temu ono samo doświadcza siebie w formie symbolicznej. Zdaje sobie sprawę, że wyraz "Agnieszka" oznacza ją samą, mała dziewczynkę, która ma na imię Agnieszka.

Dotyczy czytania, a nie pisania- dziecko jest znacznie wczesniej gotowe do podjęcia próby czytania aniżeli pisania, do czytania potrzebny jest wzrok i rozum, do pisania dodatkowo potrzena jest sprawność reki, dlatego pierwsze wtajemniczenie w reguły pisma może  przeżyć dziecko niespełnie trzy letnie. Gdy dorośnie do pisania będzie miało za sobą  wielki zasób opanowanych wzrokowo słów.

Ruchowa-  przy tej metodzie dzieci nie muszą czekać z nauka czytania, aż potrafia  usiedzieć nad książką,. Czytanie polega na dokładaniu zrozumianego wyrazu do przedmiotu, który znajduje sie w otoczeniu dziecka, dzieci są w ruchu.

Bezstresowa- każde dziecko odnosi natychmiastowy sukces, nie ma takiego dziecka, które od razu albo bardzo szybko nie umiałoby rozpoznac swojego imienia. Na kazdym etapie dziecko rozwiązuje swoje własne zadanie we własnym rytmie, zgodnie ze swoimi mozliwościami.

Rozrywkowa- jest to po prostu wspaniała zabawa w chowanego, w której początkujący czytelnik odnajduje po cichym namysle właściwy przedmiot, ukryty za literowym szyfrem.